بیت کوین (به انگلیسی: Bitcoin) یک نوآوری اینترنتی با کارکردهای مشابه «پول بیپشتوانه» یا پول حکومتی است. نوآوری بودن بیتکوین به این معناست که خالقان آن توانستهاند آنرا در مدت کوتاهی از یک ایده به یک واقعیت اثرگذار بر دنیای اقتصاد و مراکز سیاست پژوهی مبدل کنند. زیرا در چندسال گذشته ارزش بیتکوین در بازارهای جهانی از چند صدم دلار به چندهزار دلار افزایش یافتهاست اما پول بودن یک جایگاه حقوقی است و پول بودن بیتکوین منوط به پذیرش جایگاه حقوقی آن از سوی دولتها است. تا کنون هیچ دولتی بیتکوین را به عنوان پول به رسمیت نشناختهاست و دولتهای ایالات متحده آمریکا، آلمان و چین بر کالا بودن بیتکوین تأکید دارند. البته از لحاظ فنی و کارکردی این عبارت صحیح است که بیت کوین نوعی پول دیجیتال بر پایه شبکه همتا به همتا، امضای دیجیتال و اثبات دانایی صفر است و به کاربران امکان میدهد که بدون هیچ واسطهای، انتقال پول غیرقابل بازگشت انجام دهند. گرههای شبکه هر معامله را در شبکه اعلام میکنند که پس از تأیید در یک سیستم اثبات کار، در یک تاریخچه عمومی به نام زنجیره بلوکی ذخیره میشود.
بیت کوین امکان پرداختهای بسیار کم هزینه را فراهم میکند. شبکه بیت کوین سیستم کنترل کننده متمرکز ندارد و توسط هیچ سازمان، مؤسسه یا نهاد دولتی اداره نمیشود. زمان متوسط تأیید هر انتقال بیتکوین، تقریباً ده دقیقه است. انتقال پول از یک نقطه به نقطه دیگر در تمام شبکه اطلاعرسانی شده و تمام نقاط از آن آگاه خواهند شد.
قبل از ابداع بیت کوین، سیستمهای مالی آنلاین برای امنیت به یک سیستم کنترلکننده مرکزی احتیاج داشتند. ساتوشی ناکاموتو با ابداع یک شیوه اثبات کار در شبکه همتا به همتا، راهی جایگزین پیشنهاد کرد. بیت کوین پروژهای نسبتاً جدید و شدیداً تحت توسعه است. به همین دلیل توسعه دهندگان آن به کاربران توصیه میکنند که به آن به عنوان یک نرمافزار آزمایشی نگاه کنند.
پدیدآور
ساتوشی ناکاموتو؛ این نامی است که به عنوان مخترع بیت کوین در اینترنت منتشر شدهاست اما هویت واقعی او هنوز مجهول است. بسیاری معتقدند که او یک شخص نیست و بیت کوین محصولی از یک گروه برنامهنویسی بزرگ است.
مشخصات اولین بیت کوین در سال ۲۰۰۹ توسط ساتوشی ناکاموتو در یک فهرست ایمیل رمزنگاری شده منتشر شد. ناکاموتو پروژه را به اواخر سال ۲۰۱۰ موکول کرد و در سال ۲۰۱۱ هم ایمیلی از سوی ساتوشی ارسال شد که میگفت او دیگر از بیت کوین دست کشیده و به سوی پروژههای دیگر متمایل شدهاست.
تا به حال افراد زیادی به عنوان ناکاموتو مطرح شدهاند که همگی بهطور رسمی این امر را انکار کردهاند. یکی از معروفترین موارد پیرمرد ۶۴ ساله آمریکایی به نام دوریان بود که از سوی هفته نامه نیوزویک به عنوان ناکاموتوی اصلی معرفی شد؛ دوریان تمام این گزارشها را انکار کرد و گفت هیچ ارتباطی با بیت کوین ندارد. دوریان از نیوزویک به علت زیر و رو شدن زندگیش شکایت کرد.
در دسامبر ۲۰۱۵ در تحقیقات مشترک توسط وایرد و گیزمودو گفته شد که ممکن است کریگ رایت مهندس کامپیوتر و بازرگان استرالیایی، مخترع واقعی بیتکوین باشد.
در تاریخ ۲ می سال ۲۰۱۶ کریگ رایت ادعا کرد که همان ساتوشی ناکاموتو است. BBC طبق مقالات منتشر شده توسط وی توانسته یک پیام را توسط کلید خصوصی مربوط به اولین تراکنش بیت کوین امضا کند. برخی از اعضای برجسته انجمن بیت کوین هم ادعای او را تأیید کردند. رایت دلیل افشای هویت واقعی خود را برای حفاظت از حریم شخصی اطرافیانش بیان کرد.
سه روز پس از این که کریگ رایت ادعا کرد که همان ساتوشی ناکاموتو است، از انظار عمومی پنهان شد. او در وبلاگش اعلام کرد که مدرک دیگری برای اثبات ادعای خود نخواهد آورد. رایت با بیان این که ادعاهای خارقالعاده اثباتهای خارقالعاده میطلبند، وعده داده بود که دلایل محکمی برای اثبات ادعای خود خواهد آورد. اما به جای آن او تمام پستهای قبلی بلاگش را پاک کرد و مطلبی با عنوان «متاسفم» نوشت. اودر این پست بیان کرد که آن قدر قوی نیست که بتواند ادعای خود را اثبات کند. هم چنین از اعضای برجسته انجمن بیت کوین که از او حمایت کرده بودند عذرخواهی کرد. او نوشت: امیدوارم اعتبارشان با عمل وی خدشه دار نشود. اظهارات عمومی او در نگاه اول ثابتکننده به نظر میرسیدند؛ اما بررسی دقیق مدارک او نشان داد امضایی که او به عنوان امضای ساتوشی ارائه داده بود از یک صفحه وب کپی شده بود. رایت هم اکنون ناپدید شدهاست؛ بدون اینکه تلاش سادهای برای اثبات ادعای خود کند. درحالی که اقدامات سادهای وجود داشت که رایت از طریق آنها میتوانست ثابت کند ناکاموتو است. در این میان، تنها دستاورد رایت این بود که توجه بسیاری را به خود جلب کرد.
هویت ناشناخته ناکاموتو باعث نگرانیهایی میشود که یکی از دلایل آن به برداشت نادرست از متن بازبودن بیت کوین بر میگردد. این که هر توسعه دهندهای میتواند کد آن را بازبینی کرده یا تغییراتی در آن ایجاد کرده یا نرمافزار بیت کوینی مخصوص خودش را بسازد. امنیت، از ویژگیهای مهم نرمافزار متن باز است. هیچکس مالک شبکه بیت کوین نیست و درست همانند ایمیل، این کاربران بیت کوین هستند که آن را کنترل میکنند. بیت کوین کاربردهای جالبی دارد که در هیچکدام از سیستمهای پرداخت دیگر نمیتوان یافت.
روشهای کسب بیت کوین
بیت کوینها عموماً از طریق فعالیتهای استخراج (ماینینگ) که همان فرایند پردازش تراکنشهای بیت کوین است، بدست میآیند. این روش مستلزم در اختیار داشتن کامپیوترها و سختافزارهای قدرتمندی است.
خرید بیت کوین از صرافیها
همچنین برخی از وب سایتهای بخت آزمایی، به کاربران خود بیتکوین میدهند.
میتوانید با پذیرفتن بیت کوین به عنوان وجه پرداختی در برابر کالا یا خدمات، بیت کوین به دست آورید.
شبکه
هر کاربر متصل به شبکه بیتکوین، یک گره (node) محسوب میشود. در شبکه بیتکوین هر گره با چند گره دیگر در ارتباط است. برای انتقال وجه، گره فرستنده بیتکوین یک درخواست انتقال وجه تولید میکند و با کلید شخصی خود آن را امضاء میکند. سپس این درخواست را برای تمام گرههایی که به آنها متصل است میفرستد. این گرهها نیز درصورت دریافت این درخواست آن را برای تمام گرههای مرتبط خود میفرستند و به این روش این درخواست در تمام شبکه پخش میشود.
بلوک Block
گرههای مولد بلوک یا به عبارت دیگر کامپیوترهای استخراج کننده که Miner نامیده میشوند، در صورت دریافت یک درخواست انتقال، آن را وارد بلوکی که در حال ساخت هستند میکنند. ساخت بلوک کاری زمان بر و مبتنی بر شانس است. سختی ساخت بلوک متغیر است و تقریباً هر دو هفته یک بار به نسبت سرعت تولید بلوک در دو هفته اخیر طوری تغییر میکند که هر بلوک بهطور متوسط ۱۰ دقیقه زمان برای ساخت لازم داشته باشد. در صورتی که یک گره مولد بلوک موفق به تولید یک بلوک شود، آن را به تمام گرههایی که با آنها در ارتباط است میفرستد. این گرهها درستی بلوک را بررسی میکنند و در صورت صحت بلوک و تمام درخواستهای داخل آن، آن را برای تمام گرههای مرتبط خود میفرستند. به این روش هر بلوک معتبر، به سرعت در شبکه پخش میشود. مولدهای دیگر، در صورت دریافت یک بلوک معتبر، کار روی درخواستهای انتقالی که داخل این بلوک است را رها میکنند و شروع به تلاش برای تولید بلوک بعدی میکنند. به همین دلیل درخواستی که داخل یک بلوک ثبت میشود در واقع توسط اکثریت شبکه تأیید شدهاست. مولدی که موفق به تولید یک بلوک میشود، یک درخواست انتقال ویژه به آن اضافه میکند که هیچ فرستندهای ندارد و ۲۵ بیتکوین به آدرس خودش واریز میکند. این ۲۵ بیتکوین به عنوان پاداش مولد محسوب میشود و با اینکه هیچ فرستندهای ندارد، توسط بقیه گرهها یک انتقال وجه درست محسوب میشود. البته این جایزه در ابتدا ۵۰ بیتکوین بود. این جایزه هر چهار سال نصف میشود، بدین صورت که این جایزه بین سالهای ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۲، تعداد ۵۰ بیت کوین برای هر بلوک بود، بین سالهای ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ به ۲۵ بیت کوین رسید و بهمین صورت هر چهار سال نصف میشود. با یک محاسبه ریاضی میتوان متوجه شد که حداکثر ۲۱٬۰۰۰٬۰۰۰ بیت کوین قابل ایجاد خواهند بود. تا نیمه سال ۲۰۱۴ میلادی تعداد حدوداً ۱۳٬۰۰۰٬۰۰۰ بیت کوین در گردش میباشد.
اقتصاد
ردهبندی
بیت کوین سرمایهای دیجیتال است که توسط مخترع آن، ساتوشی ناکاموتو، طراحی شده و به عنوان یک ارز کار میکنند. به بیت کوین معمولاً به با عباراتی مانند: پول دیجیتال، پول خرد دیجیتال، ارز مجازی، ارز الکترونیکی یا ارز رمزنگاری شده اشاره میشود. در پاسخ به این پرسش که آیا بیت کوین ارز است یا نه هنوز چون و چراهایی وجود دارد. با توجه به مقالات منتشر شده توسط اکونومیست در ژانویه ۲۰۱۵، بیت کوین سه ویژگی مفید یک ارز را دارد. سخت به دست میآید، عرضهٔ محدود دارد، به آسانی قابل بازبینی است. اقتصاددانان پول را واحدی برای اندازهگیری تولید و واحدی برای ذخیره ارزش اقتصادی تعریف میکنند و توافق دارند که بیت کوین تمام این معیارها را دارد. بیت کوین به عنوان یک ابزار مبادله به بهترین نحو عمل کردهاست؛ به طوری که بیش از صدهزار تاجر تا فوریه ۲۰۱۵ بیت کوین را پذیرفتهاند. از مارس ۲۰۱۴، بیت کوین مشکلاتی نظیر نوسانات زیاد بازار بیت کوین، محدود کردن عملکرد بیت کوین به یک عنوان یک فروشگاه پایدار و استفاده خرده فروشانی که بیت کوین می پذیرنداز ارزهای دیگر به عنوان واحد اصلی حساب خود را متحمل شدهاست.
استفاده عمومی
در ماه دسامبر سال ۲۰۱۳، تقریباً ۱۲ میلیون بیتکوین در گردش ثبت شد. بر اساس پژوهشهای دانشگاه کمبریج در سال ۲۰۱۷ تولید شدهاست، بین ۲٫۹ میلیون و ۵٫۸ میلیون کاربر منحصر به فرد که بسیاری از آنها از بیت کوین استفاده میکنند یک کیف پول رمز نگاری شده دارند. تعداد کاربران بیت کوین بهطور قابل توجهی از سال ۲۰۱۳، از سه هزار نفر به بیش از یک میلیون رشد کردهاست.
پذیرش توسط بازرگانان
در سال ۲۰۱۵، تعدادی تجاری که بیت کوین را پذیرفتهاند به بیش از صدهزار نفر رسید. بهطور معمول توسط پردازنده کارت اعتباری کارمزدی بین دو تا سه درصد کسر میشود این در حالی است که کارمزد استفاده از بیت کوین صفر تا دو درصد است. برخی از نامزدهای سیاسی ایالات متحده، از جمله نامزد شهر نیویورک جف کرزون گفته که کمپین بیت کوین را خواهد پذیرفت. در اواخر سال ۲۰۱۳ دانشگاه نیکوزیا به عنوان اولین دانشگاه برای اولین بار در جهان بیت کوین را پذیرفت و همچنین شروع به ارائهٔ یک برنامه تحصیلی در مطالعه ارزهای دیجیتال کرد.
ارائه دهندگان خدمات پرداخت
بازرگانان پذیرش بیتکوین، از خدمات پرداخت ارائه دهندگان بیت کوین مانند BitPay یا Coinbase استفاده میکنند. هنگامی که یک مشتری در بیت کوین پرداخت میکند، ارائه دهنده سرویس بیت کوین را از طرف فروشنده میپذیرد، بهطور مستقیم آن را تبدیل، و مقدار به دست آمده را با کارمزدی کمتر از یک درصد به حساب بانکی فروشنده میفرستد.
موسسات مالی
شرکتهای بیت کوین مشکل بازکردن حساب بانکی سنتی داشتهاند. به گفته آنتونیو گالیپی، یکی از بنیانگذاران از BitPay، "بانکها حتی اگر واقعاً بخواهند از مقابله با شرکتهای بیت کوین گریزانند. " در سال ۲۰۱۴، بانک مرکزی استرالیا حسابهای وابسته به کسب و کار با بیت کوین را بست؛ و HSBC سرویس دهی به صندوقهای تأمینی با لینک به بیت کوین را رد کرد. بانکهای استرالیا بهطور کلی به بستن حساب کاربرانی که از کسب و کارهایی شامل ارز دارند، شهرت یافتهاست. این موضوع است به موضوع تحقیقی رقابت کنندگانی در استرالیا و کمیسیون مصرفکننده تبدیل شدهاست. با این حال، بانکهای استرالیا کاملاً تکنولوژی بلاکچین که اساس آن بیت کوین است را پذیرفتهاند. در گزارشی در سال ۲۰۱۳، بانک مرکزی آمریکا مریل لینچ اعلام کرد که "ما معتقدیم بیت کوین میتواند تبدیل به یک ابزار عمده پرداخت برای تجارت الکترونیک باشد و ممکن است به عنوان یک رقیب جدی برای ارائه دهندگان انتقال پول سنتی پدیدار شود." در ماه ژوئن سال ۲۰۱۴، اولین بانک بیت کوینی که سپردهها در ارز را فوراً تبدیل به بیت کوین بدون هیچ کارمزدی میکند، در بوستون باز شد.
به عنوان سرمایهگذاری
برخی آرژانتینیها بیت کوین را برای حفاظت از پسانداز خود در برابر تورم بالا خریداری کردهاند یا در طول ۲۰۱۲–۲۰۱۳ بحران مالی قبرس، خرید بیت کوین در قبرس به دلیل ترس از مصادره شدن حسابهای پسانداز یا مشمول مالیات شدن آنان افزایش یافت. روش دیگری از سرمایهگذاری استفاده از صندوق بیت کوین است. تنظیم اولین صندوق بیت کوین در نیوجرسی در ماه جولای سال ۲۰۱۴ رخ داد و توسط کمیسیون خدمات مالی نیوجرسی تأیید شد. فوربس شروع به نشر استدلالهایی به نفع سرمایهگذاری در این زمینه از سامبر ۲۰۱۵کردهاست. در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴، بانکداری اروپا و سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی FINRA، یک سازمان خود نظارتی ایالات متحده، هشدار داد که سرمایهگذاری در بیت کوین ریسک است. فوربس بیت کوین را بهترین سرمایهگذاری سال ۲۰۱۳ نام گذاری کرد. در سال ۲۰۱۴، بلومبرگ بیت کوین را یکی از بدترین سرمایهگذاریهای سال نامید با این حال در سال ۲۰۱۵، بیت کوین در صدر جدول ارز بلومبرگ قرار گرفت. به گزارش بلومبرگ، در سال ۲۰۱۳ حدود ۲۵۰ کیف پول بیت کوین با بیش از یک میلیون دلار بیت کوین وجود داشت. تعداد میلیونرهای بیتکوین نامشخص است زیرا هر فرد میتواند بیش از یک کیف پول داشته باشد.
قیمت و نوسانات
با توجه به ژورنال وال استریت، در آوریل ۲۰۱۶، بیت کوین کمی پایدارتر از طلا به نظر میرسد. در ۳ مارس سال ۲۰۱۷، قیمت یک بیت کوین برای اولین بار از ارزش هر اونس طلا پیشی گرفت.
در ژانویه ۲۰۱۷ قیمت تقریبی بیت کوین هزار دلار بود و در دسامبر ۲۰۱۷ طی یازده ماه قیمت آن تقریباً ده برابر شد. قیمت این ارز دیجیتالی همچنان افزایش یافت تا به بالاترین قیمت خود یعنی بیش از ده هزار دلار رسید که بلافاصله در کمتر از ۲۴ ساعت با ۲۰ درصد کاهش ارزش رو به رو شد و ارزش آن دو هزار دلار کاهش پیدا کرد.
منبع : ویکی پدیا
