سیستم مدیریت محتوا (CMS) چیست و چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟

امروزه کمتر کسی را می توانیم پیدا کنیم که دسترسی به اینترنتی نداشته باشد و از خدمات آنلاین استفاده نکرده باشد. کسب‌وکارها برای دستیابی به مشتریان و فروش بیشتر نیاز به حضور آنلاین و داشتن یک وب سایت قوی دارند، اما همه افراد تخصص فنی برای ایجاد و مدیریت صفحات و محتوا در اینترنت را ندارند. اینجاست که یک CMS (مخفف Content Management System ) می تواند به افراد و شرکت ها، کمک زیادی کند.

سیستم مدیریت محتوا (CMS) نرم افزاری است که به کاربران کمک می کند بدون نیاز به داشتن دانش فنی، محتوا را در یک وب سایت ایجاد، مدیریت و ویرایش کنند. به عبارت دیگر، یک CMS به شما این امکان را می دهد که بدون نیاز به نوشتن کد از ابتدا یک وب سایت بسازید (یا حتی بدانید که چگونه کدنویسی کنید). سیستم مدیریت محتوا تمام زیرساخت های اساسی و لازم را برای شما مدیریت می کند تا به سادگی بتوانید متن، تصویر، فایل و ویدئو رو بر روی سایت خود قرار دهید. شما می توانید طراحی و عملکرد سایت خود را با دانلود یا خرید قالب ها و افزونه ها به جای کدنویسی، پیاده سازی کنید و چندین مدیر سیستم برای سایت خود تعریف کنید.

سیستم های مدیریت محتوا علاوه بر مدیریت سایت و فروشگاه اینترنتی، می توانند برخی از فرایندهای کسب و کار را نیز مدیریت کنند مانند سیستم های رزرو، مدیریت مشتری و ... .

• یک برنامه مدیریت محتوا (CMA):

   این بخشی است که به شما امکان می دهد که محتوا را در سایت خود اضافه و مدیریت کنید (مانند آنچه در بالا گفتیم).

• یک برنامه تحویل محتوا (CDA):

  این بخش فرآیندهای پشت صحنه را مدیریت می کند، محتوایی را که در CMA وارد می‌کنید را گرفته، آن را به درستی ذخیره می‌کند و برای بازدیدکنندگان شما قابل مشاهده می‌کند.

این دو سیستم در کنار هم نگهداری وب سایت را برای مدیران سیستم آسان می کنند.

سیستم های مدیریت محتوا به دو صورت متن باز و اختصاصی ارائه می شود که هر کدام مزایا و معایبی دارد. CMS  اختصاصی، سیستمی است که توسط یک شرکت یا تیم توسعه‌دهنده به ‌طور اختصاصی برای مشتریان آن شرکت ساخته می‌شود. این نوع CMS معمولاً بر اساس نیازها و خواسته‌ های خاص کاربر طراحی و شخصی‌ سازی می‌شود و ویژگی‌های خاصی که در دیگر CMS‌ها ممکن است وجود نداشته باشد، به آن اضافه می‌شود. سیستم مدیریت محتوای پیشگامان در این دسته قرار می گیرد. از مزایای CMS اختصاصی می توان به انعطاف پذیری بیشتر و پیاده سازی مطابق خواسته های کاربران، افزودن ویژگی های خاص، امنیت بالاتر و پشتیبانی بهتر اشاره نمود. تنها ایراد سیستم های مدیریت محتوای اختصاصی این است که کلیه تغییرات و بروزرسانی ها باید توسط شرکت طراح انجام شود. CMS اختصاصی برای کسب و کارها بسیار راحت تر و کاربردی تر است.

CMS متن باز، سیستم‌های مدیریت محتوا هستند که کد منبع آن‌ها به‌ طور عمومی در دسترس است و قابل تغییر و بروزرسانی توسط افراد و توسعه‌دهندگان مختلف است. در این نوع CMS، افراد می‌توانند به کد منبع دسترسی داشته باشند و آن را بر اساس نیازها و خواسته‌های خود تغییر دهند. سیستم مدیریت محتوای وردپرس در این دسته قرار می گیرد. از مزایای CMS متن باز می توان به تعداد زیاد توسعه دهندگان و کاربران، تعداد زیاد متخصص و نیروی کار و هزینه پیاده سازی کمتر اشاره نمود و از معایب آن می توان به امنیت کمتر و احتمال هک بیشتر، مدیریت پیچیده تر، نیاز به نصب پلاگین برای افزودن قابلیت و یاد داشتن کار با آنرا اشاره نمود، این نکته را بخاطر داشته باشید برای مدیریت سایت وردپرسی حتما باید با کار با وردپرس آشنایی داشته باشید و گرنه ممکن است سایت شما دچار نقص گردد و پیشنهاد می گردد حتما قالب و پلاگین های اصلی را خریداری کنید و از طراحی سایت با پلاگین های دانلودی موجود در سایت ها بپرهیزید.

انتخاب بین CMS اختصاصی و CMS متن باز به نیازها و اهداف و اندازه کسب و کار شما بستگی دارد. اگر نیاز به امنیت بهتر، امکانات ویژه و اختصاصی و سئو بهتر دارید، CMS اختصاصی مناسب است. اما اگر کسب و کاری کوچک دارید و با سیستم وردپرس آشنا هستید، CMS متن باز می‌تواند انتخاب مناسبی باشد.

این سوال شبیه این است که از من بپرسید بپرسید "بهترین طعم بستنی چیست؟". مطمئناً، پاسخ های مختلفی را از کاربران مختلف می شنوید، اما آوردن دلیل برای اینکه یک سیستم مدیریت محتوا بصورت قطعی و 100 درصد بهترین است بسیار دشوار است. با این حال، کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که به اعداد و آمار ها استناد کنیم.

وردپرس که در بالا به آن اشاره کردیم، بهترین نمونه از یک سیستم مدیریت محتوای محبوب است و بیش از 65.1 درصد از سهم بازار را در وب سایت هایی با سیستم مدیریت محتوای شناخته شده دارد. وردپرس از نوع سیستم های مدیریت محتوای متن باز می باشد و توسعه دهندگان زیادی برروی آن کار می کنند و قالب ها و پلاگین های متنوعی برای آن وجود دارد، بیشتر برای کسب و کارهای کوچک مناسب می باشد و سهم زیادی از بازار سیستم مدیریت محتوا دارد زیرا برای اکثر انواع وب سایت ها، کاربرپسندترین و انعطاف پذیرترین راه حل را ارائه می دهد، اما وردپرس همیشه بهترین گزینه نیست. 

در بخش سیستم های مدیریت محتوای اختصاصی نیز CMS پیشگامان یکی از بهترین موارد موجود در بازار است که ویژگی های جذابی را ارائه می کند. در سیستم های مدیریت محتوای متن باز، علاوه بر وردپرس سیستم های مدیریت محتوای جوملا، دروپال و مجنتو نیز کاربران زیادی را در سطح دنیا دارند که هر کدام دارای مزایا و معایبی هستند. همچنین بسیاری از سیستم‌های مدیریت محتوای کمتر شناخته شده دیگر وجود دارند که برای شرکت‌های بزرگ با ویژگی های خاص نوشته شده اند.  در ادامه به بررسی پلتفرم های محبوب مدیریت محتوا می پردازیم:

ما در بالا به برخی از مزایای استفاده از CMS اشاره کرده‌ایم، اما بیایید به چند موضوع خاص که می‌تواند بر فرآیند راه‌اندازی، افزایش بهره‌وری تیم و بهتر دیده شدن در اینترنت تأثیر بگذارد نگاهی بیندازیم.

• 1- بدون نیاز به دانش کدنویسی

  سیستم‌های CMS، امکان ساختن وب‌سایت‌های بدون کدنویسی را برای کاربران عادی فراهم می‌کنند و نیاز مدیران کسب و کار را از داشتن دانش برنامه نویسی بی نیاز می کنند، این موضوع باعث می شود که کاربرانی که دانش فنی و زمان محدودی دارند بتوانند یک وب سایت قدرتمند برای کسب و کار خود بسازند.

  شما می توانید محتوا را به سادگی ایجاد و مدیریت کنید، طراحی سایت خود را سفارشی کنید، و برنامه های افزودنی (پلاگین ها) را برای افزودن قابلیت به سایت خود نصب کنید، همه اینها بدون کدنویسی امکان پذیر است. این نکته را هم در نظر داشته باشید که اکثر پلتفرم ها به شما این امکان را می دهند کدهای سفارشی را برای کنترل دقیق تر و افزودن قابلیت های خاص روی سایت خود اضافه کنید.

• 2- همکاری آسان

  چندین کاربر ادمین می توانند به طور همزمان به یک CMS دسترسی داشته باشند و بر روی آن کار کنند. مدیران نویسنده محتوا ، کارشناسان فروش و پشتیبانی هر کدام دسترسی به بخش های خود را خواهند داشت که باعث بهبود گردش کار و افزایش بهره وری در تیم شما خواهد شد.

• 3- نقش ها و مجوزهای کاربر

  یک CMS به شما امکان می دهد به لطف نقش ها و مجوزهای کاربران داخلی (با قابل تنظیم موارد دسترسی) به کارآمدترین و ایمن ترین شکل ممکن با شما همکاری کنند. این بدان معناست که نویسندگان محتوا می‌توانند تمام مجوزهایی را که برای نوشتن، انتشار و مدیریت محتوا نیاز دارند، داشته باشند اما نمی‌توانند افزونه‌ها را حذف کنند یا عملکرد سایت را تغییر دهند.

• 4- ویژگی ها و برنامه های افزودنی SEO

  پلتفرم های CMS ویژگی های داخلی و همچنین افزونه هایی را برای کمک به شما در بهینه سازی سایت برای موتورهای جستجو ارائه می دهند. با استفاده از این ابزارها می توانید: عناوین صفحات و توضیحات متا را سفارشی کنید، ساختارهای URL مناسب سئو را انتخاب کنید، نقشه سایت XML ایجاد کنید، متن جایگزین تصویر را اضافه کنید، کدهای ریدایرکت (تغییر مسیر) ایجاد کنید، زمان بارگذاری صفحه را بهینه کنید و  ... . اجرای این موارد بهترین شیوه برای رتبه بندی در گوگل و سایر موتورهای جستجو می باشد.

• 5- قالب های از پیش طراحی شده

  اکثر پلتفرم های CMS دارای مجموعه ای از قالب های از پیش طراحی شده هستند که می توانید از آنها برای سفارشی سازی، ظاهر سایت خود استفاده کنید. ویژگی و ظاهر قالب ها می توانند بر رفتار سایت شما تأثیر بگذارند. برای مثال، با انتخاب یک قالب ریسپانسیو، مطمئن خواهید بود که سایت شما در هر دستگاهی خوب نشان داده می شود، بدون اینکه نیازی به نوشتن یک سری کد داشته باشید. قالب‌ها نه تنها در زمان طراحی شما قبل از راه‌اندازی سایت صرفه‌جویی می‌کنند، بلکه می‌توانند طراحی مجدد وب‌سایت را بسیار سریع‌تر و ساده‌تر کنند.

• 6- به روز رسانی ساده

  همانطور که در بالا توضیح داده شد، یک CMS به شما این امکان را می دهد تا بتوانید تغییرات را در سایت خود سریعتر و آسان تر انجام دهید. به‌جای استخدام یک طراح سایت یا تلاش برای ویرایش کد، می‌توانید به داشبورد CMS خود بروید تا محتوای وب‌سایت خود را به‌روزرسانی و ویرایش کنید.

• 7- قابلیت وبلاگ نویسی

  وبلاگ نویسی طیف وسیعی از مزایا را برای مشاغل ارائه می دهد. وبلاگ ها می تواند به جذب ترافیک کاربران، تبدیل ترافیک به سرنخ، ایجاد قدرت در یک صنعت خاص، ایجاد بک لینک و دستیابی به نتایج بلند مدت دیگر کمک کند. اما ساختن یک وبلاگ از ابتدا، حتی برای توسعه دهندگان با تجربه نیز دشوار است. مزیت اصلی استفاده از CMS این است که اکثر آنها وبلاگ نویسی (یا برنامه های افزودنی) را ارائه می دهند، بنابراین شروع به ایجاد و انتشار محتوای وبلاگ و بهره مندی از مزایای آن آسان است.

• 8- زمان بندی محتوا

  با یک CMS، زمان‌بندی انتشار محتوا به آسانی کلیک کردن روی یک دکمه است. بیشتر پلتفرم‌ها به شما اجازه می‌دهند تا محتوای پست‌های وبلاگ را برنامه‌ریزی کنید.

• 9- دسترسی آسان در هر زمان و مکان

  با یک پلتفرم CMS، می توانید تقریباً با هر دستگاهی که اتصال به اینترنت دارد به سایت خود دسترسی داشته باشید و آن را ویرایش کنید.  بعلاوه، اکثر سیستم‌های CMS دارای یک داشبورد یا کنترل پنل هستند که می‌توانید به محتوا، موضوع، افزونه‌ها، تنظیمات و موارد دیگر سایت خود دسترسی داشته باشید، همه در یک مکان.

قبل از انتخاب یک سیستم مدیریت محتوا، در مورد کاری که میخواهید با آن انجام بدهید و امکاناتی که مد نظر دارید باید فکر کنید. شما باید با تهیه فهرستی از اهدافی که می‌خواهید به آن‌ها برسید و همچنین هر نیاز خاصی که ممکن است داشته باشید، شروع کنید. این به شما کمک می کند تا سیستم مدیریت محتوای مناسب را انتخاب کنید، سیستمی که از نیازهای کسب و کار شما پشتیبانی می کند، نه بدنبال سیستم های معروف و پیشنهاد دیگران باشید. ویژگی مشترک تمام CMSها جذب خوانندگان بیشتر در وبلاگ، افزایش خرید در یک فروشگاه یا بهینه سازی محتوای شما برای موتورهای جستجو (SEO) است.

CMS ها در اشکال و اندازه های مختلف وجود دارند که هر کدام مجموعه ای از ویژگی ها و مزایای خاص خود را دارند. برخی از آنها برای وبلاگ نویسان ایده آل هستند، برخی برای سایت های تجارت الکترونیک با ویژگی هایی برای مدیریت محصولات و عملکرد فروشگاه آنلاین طراحی شوند. مشخصات بر اساس اندازه، نیازها و منابع شرکت شما متفاوت خواهد بود.

در اینجا چند سؤال وجود دارد که باید هنگام انتخاب بهترین CMS برای شرایط خود در نظر بگیرید: